در این مطلب از سایت کارین مگ، می خواهیم به موضوعی که این روزها درباره آن بسیار می شنویم، پشه آئدس و روش های خلاص شدن از شر آن آشنا شویم. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.
پشه آئدس چیست؟
پشه آئدس، که به پشه ببر نیز معروف است، سرده ای از پشه ها است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان یافت می شود. این پشه ها به دلیل نقششان در انتقال بیماری های مختلف مانند تب دنگی، زیکا و… به انسان ها شناخته شده اند.
مشخصات ظاهری پشه آئدس
پشه های آئدس به دلیل نوارهای سفید روی پاها و شکم خود به راحتی از سایر پشه ها قابل تشخیص هستند.
- اندازه: کوچک، حدود 5 تا 10 میلی متر طول
- رنگ: سیاه و سفید با راه راه های سفید روی پاها و شکم
- شکل: بدن باریک و کشیده، پاهای بلند و نازک
ویژگی های خاص پشه آئدس
- نوارهای سفید برجسته روی پاها و شکم
- بال های دارای لکه های سیاه و سفید
- خرطوم بلند و تیز برای نیش زدن
- بال ها در حالت استراحت از بدن جدا هستند.
بیماری های منتقل شده از طریق پشه آئدس
پشه آئدس ناقل تعدادی از بیماری های خطرناک از جمله تب دنگی، چیکونگونیا و زیکا است. این بیماری ها می توانند علائم جدی و حتی کشنده داشته باشند.
بیماری تب دنگی
تب دنگی، که به آن تب استخوان شکن یا تب دانگ هم گفته می شود، یک بیماری ویروسی است که توسط پشه های آلوده به انسان منتقل می شود. این بیماری در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان، به خصوص در آسیای جنوب شرقی، شایع است.
علائم تب دنگی:
- تب بالا (معمولاً 40 درجه سانتیگراد یا بیشتر)
- سردرد شدید
- درد عضلانی و مفصلی
- حالت تهوع و استفراغ
- خستگی
- بثورات پوستی
علائم معمولاً 4 تا 10 روز پس از نیش پشه آلوده ظاهر می شوند.
در موارد شدید، تب دنگی می تواند منجر به تب هموراژیک دنگی (DHF) شود. DHF یک بیماری بالقوه کشنده است که می تواند باعث خونریزی، نشت مایعات از رگ های خونی و کاهش پلاکت های خون شود.
علائم DHF:
- درد شدید شکم
- استفراغ مداوم
- خونریزی لثه یا بینی
- خون در استفراغ یا مدفوع
- پوست رنگ پریده و سرد
- احساس ضعف
اگر هر یک از این علائم را تجربه می کنید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
هیچ درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد، اما درمان ها می توانند به تسکین علائم و جلوگیری از عوارض کمک کنند. درمان معمولاً شامل استراحت، مایعات و داروهای مسکن بدون نسخه برای کاهش تب و درد است. در موارد DHF، ممکن است به بستری شدن در بیمارستان و تزریق مایعات وریدی و خون نیاز باشد.
بهترین راه برای جلوگیری از تب دنگی، اجتناب از نیش پشه است.
بیماری چیکونگونیا
چیکونگونیا یک بیماری ویروسی است که توسط پشه های آلوده به انسان منتقل می شود. این بیماری در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان، به خصوص در آفریقا، آسیا و جزایر کارائیب شایع است.
علائم چیکونگونیا:
- تب بالا (معمولاً 39 درجه سانتیگراد یا بیشتر)
- درد شدید مفصلی، که اغلب در دست ها و پاها رخ می دهد
- سردرد
- درد عضلانی
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
- بثورات پوستی
علائم معمولاً 3 تا 7 روز پس از نیش پشه آلوده ظاهر می شوند.
در بیشتر موارد، چیکونگونیا یک بیماری خفیف است و علائم آن طی چند هفته از بین می رود. با این حال، درد مفصلی می تواند برای ماه ها یا حتی سال ها ادامه داشته باشد. در موارد نادر، چیکونگونیا می تواند منجر به عوارض جدی مانند التهاب مغز و قلب شود.
هیچ درمان خاصی برای چیکونگونیا وجود ندارد، اما درمان ها می توانند به تسکین علائم کمک کنند. درمان معمولاً شامل استراحت، مایعات و داروهای مسکن بدون نسخه برای کاهش تب و درد است.
بهترین راه برای جلوگیری از چیکونگونیا، اجتناب از نیش پشه است.
بیماری زیکا
بیماری زیکا یک عفونت ویروسی است که معمولاً توسط نیش پشه آلوده ایجاد میشود.
علائم بیماری زیکا:
- اکثر افراد مبتلا به زیکا هیچ علامتی ندارند.
- در صورت بروز علائم، معمولاً خفیف بوده و شامل موارد زیر هستند:
- تب
- سردرد
- درد عضلانی و مفصلی
- بثورات پوستی
- ورم ملتحمه (چشم صورتی)
عوارض بیماری زیکا:
در موارد نادر، زیکا میتواند منجر به عوارض جدی سلامتی، از جمله:
- میکروسفالی: یک نقص تولد که در آن سر نوزاد به طور غیرطبیعی کوچک است.
- سندرم گیلن باره: یک اختلال عصبی که باعث ضعف و فلج میشود.
زیکا همچنین میتواند برای زنان باردار خطرناک باشد و منجر به سقط جنین، مردهزایی و نقص تولد، از جمله میکروسفالی شود.
پشه آئدس در چه محیط هایی زندگی می کند؟
پشه آئدس، که به عنوان پشه ببر آسیایی نیز شناخته میشود، در محیطهای گرم و مرطوب، به خصوص در مناطق استوایی و نیمه گرمسیری زندگی میکند. این پشهها اغلب در مناطق شهری یافت میشوند و در ظروف حاوی آب راکد، مانند:
- لاستیک کهنه
- ظروف زیر گلدان
- آب انبارها
- آشغالها
- حوضچههای مصنوعی
تخمگذاری میکنند.
آئدس میتواند ناقل بیماریهای خطرناکی مانند تب دنگ، چیکونگونیا و زیکا باشد.
در ایران، این پشه در استانهای جنوبی مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان و همچنین در برخی از استانهای شمالی مانند گیلان یافت میشود.
راه های پیشگیری از نیش پشه آئدس
یکی از موثرترین راه های پیشگیری از نیش پشه آئدس، محدود کردن محل زندگی و تولید مثل این پشه است که در ادامه به راهکارهایی در این خصوص می پردازیم.
محدود کردن محل زندگی و تولید مثل پشه آئدس
جمع آوری آب های راکد:
- ظروف و اشیاء راکد آب مانند بشقاب ها، گلدان ها، لاستیک ها و مخازن آب را به طور مرتب خالی و خشک کنید.
- ناودانی ها و زهکش ها را تمیز نگه دارید تا از تجمع آب جلوگیری شود.
- حوضچه ها و آبنماها را با لاروکش یا بوزنبند مناسب به طور مرتب تصفیه کنید.
کنترل مخازن آب:
- مخازن آب را با درپوش محکم بپوشانید.
- به طور مرتب مخازن را تمیز و ضدعفونی کنید.
- از لاروکش یا بوزنبند مناسب در مخازن استفاده کنید.
از بین بردن مکان های لانه گزینی:
- زباله ها و ضایعات را جمع آوری کنید.
- لاستیک های فرسوده را دور بیندازید یا در مکان سرپوشیده نگهداری کنید.
- چاله ها و گودال ها را پر کنید.
محافظت فردی
پوشش مناسب:
- در زمان فعالیت در فضای باز، از لباس های آستین بلند و شلوار بلند استفاده کنید.
- جوراب بپوشید.
- از کلاه و روسری استفاده کنید.
مواد دافع حشرات:
- از مواد دافع حشرات حاوی DEET، پیکاریدین یا IR3535 روی پوست و لباس خود استفاده کنید.
- طبق دستورالعمل های روی برچسب، از مواد دافع حشرات استفاده کنید.
- از استفاده از مواد دافع حشرات بر روی چشم، دهان و دست ها خودداری کنید.
محافظت در منزل:
- از پشه بند در هنگام خواب استفاده کنید.
- پنجره ها و درها را با توری یا پرده بپوشانید.
- از دستگاه های تهویه مطبوع یا پنکه استفاده کنید.
اقدامات اضافی
اطلاع رسانی:
- از همسایگان و اعضای جامعه خود در مورد راه های پیشگیری از نیش پشه آئدس آگاه کنید.
- با مقامات محلی برای کنترل جمعیت پشه ها همکاری کنید.
- زنان باردار و کودکان باید با احتیاط بیشتری از مواد دافع حشرات استفاده کنند.
- در صورت مشاهده علائم بیماری های منتقله از طریق پشه آئدس، مانند تب، سردرد، درد عضلانی و بثورات پوستی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
با رعایت این نکات می توانید از خود و اطرافیانتان در برابر نیش پشه آئدس و بیماری های منتقله از طریق آن محافظت کنید.
پشه آئدس در چه زمان هایی بیشتر نیش می زند؟
پشه آئدس روزگرد است، به این معنی که معمولاً در طول روز نیش می زند. فعالیت اوج گزش آنها در اوایل صبح و غروب آفتاب، زمانی که هوا خنک تر و مرطوب تر است، رخ می دهد.
با این حال، پشه ها ممکن است در هر زمانی از روز که فعال باشند نیش بزنند، به خصوص اگر داخل خانه باشند.
عوامل دیگری که ممکن است بر زمان نیش زدن پشه آئدس تأثیر بگذارند عبارتند از:
- آب و هوا: پشه ها در هوای گرم و مرطوب فعال تر هستند.
- نور: پشه ها ممکن است در تاریکی بیشتر جذب انسان شوند.
- فعالیت میزبان: پشه ها بیشتر به سمت افرادی که فعال هستند و دی اکسید کربن بیشتری تولید می کنند، جذب می شوند.
برای محافظت از خود در برابر نیش پشه آئدس، مهم است که در طول روز، به خصوص در اوایل صبح و غروب آفتاب، اقدامات احتیاطی انجام دهید.
این اقدامات احتیاطی شامل پوشیدن لباس های محافظ، استفاده از دافع حشرات و استفاده از پشه بند است.
همچنین مهم است که مکان های تولید مثل پشه آئدس را در اطراف خانه و محل کار خود از بین ببرید.
با انجام این اقدامات می توانید به کاهش خطر ابتلا به نیش پشه آئدس و بیماری های منتقله از طریق آن کمک کنید.
سوالات متداول
در این بخش، به بررسی و پاسخ به سوالات متداول درباره پشه آئدس می پردازیم.
چگونه می توان پشه آئدس را تشخیص داد؟
پشه آئدس را می توان از طریق رنگ سیاه و سفید متمایز آن با نوارهای سفید روی پاها و شکم تشخیص داد. این پشه ها معمولاً کوچکتر از سایر پشه ها هستند و در طول روز نیش می زنند.
پشه آئدس کجا زندگی می کند؟
پشه آئدس در آب های راکد تخم گذاری می کند و به همین دلیل در ظروف آب مانند گلدان ها، لاستیک های فرسوده و حفره های درختان یافت می شود.
چگونه می توان از گزش پشه آئدس جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از گزش پشه آئدس می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- از لباس های آستین بلند و شلوار بلند استفاده کنید.
- از پشه بند در هنگام خواب استفاده کنید.
- از مواد دافع حشرات استفاده کنید.
- آب های راکد را از بین ببرید.
علائم گزش پشه آئدس چیست؟
علائم گزش پشه آئدس شامل قرمزی، خارش و تورم در محل گزش است. برخی از افراد ممکن است دچار تب، سردرد، درد عضلانی و درد مفاصل شوند.
اگر فکر می کنم توسط پشه آئدس گزیده شده ام چه باید بکنم؟
اگر فکر می کنید توسط پشه آئدس گزیده شده اید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید، به خصوص اگر علائمی مانند تب یا درد عضلانی دارید.
چگونه می توان از شیوع پشه آئدس جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از شیوع پشه آئدس، مهم است که اقدامات زیر را انجام دهید:
- آب های راکد را از بین ببرید.
- از ظروف آب با درب استفاده کنید.
- لاستیک های فرسوده را جمع آوری کنید.
- از حشره کش ها استفاده کنید.
- با مقامات محلی همکاری کنید.
همچنین بخوانید : همه چیز درباره فشار خون – فشار خون نرمال